Emotie erkennen
Ons kind had tijdens de vakantie af en toe een boze bui. Slechts één keer is het me niet gelukt om rustig te reageren, de andere keren ging het me goed af. Zodra ik de emotie bij mijn zoon erkende, voelde hij zich gezien en kreeg hij ruimte om zelf tot oplossingen te komen. Tips of meningen moest ik dan vooral achterwege laten. Gedurende onze vakantie werkte dit erg goed. Ik kon de boze buien vaak moeiteloos ontkrachten.
Jij praat alleen maar, jij doet nooit iets
Zelfs toen hij woedend de caravan in kwam na een ruzie met de camping-buurjongen. “Ik begrijp dat je boos bent”, reageerde ik na zijn uitleg. Eén tel duurde het en toen bulderde hij: “Jij moet eens ophouden met Ik begrijp dat je boos bent en Als ik jou was, zou ik het ook erg vinden”. Ik stond perplex. Werkte mijn tactiek niet meer of had hij de strategie door? “Jij praat alleen maar, jij doet nooit iets”, ging hij verder. “Hij slaat mij, vind je dat leuk?”. “Nee”, beaamde ik, “dat is inderdaad niet leuk”. “Neeheee, dat is inderdaad niet leeeuuukkkk”, echode hij. Maar jij doet niks, mam.
Wat wil je dat ik doe?
Jij wilt zeker dat ik dood ga hè?”, schreeuwde hij. “Nou dat zou niet fijn zijn”, antwoordde ik rustig, “maar jullie zijn toch vrienden?”. “Ja… nee, hij pest mij én mijn broertje”, brieste hij. “Hmmm”, reageerde ik, “niet leuk voor je broertje noch voor jou, want jij wil juist dat hem niks overkomt”. “Ja!”, snauwde hij, “en daar moet jij voor zorgen”. “Wat wil je dat ik doe?”, vroeg ik. “Praten met zijn moeder”, antwoordde hij boos. “Okay ”, zei ik, “en wat moet ik zeggen?”. “Nou dat hij ons pest”, zei hij geïrriteerd.
Soms helpt een spiegel
Tijd om de zaak eens van een andere kant te belichten, dacht ik. “Toen jullie zojuist met z’n drieën hier voor de tent stonden, waren jullie toen aan te dollen of aan het vechten?”, vroeg ik. “Dollen”, reageerde hij kortaf. “Oh, ik dacht vechten”, zei ik, “en later vond jij het niet meer leuk en werd het pesten?”, vroeg ik hem. Hij knikte. “Hoe was het voor je broertje”, vroeg ik. “Die lachte”, vertelde hij. “Okay, dus ik vond het niet leuk, jij wel tot een bepaald moment en je broertje vond het nog steeds leuk. Blijkbaar ervaart iedereen het dus anders wanneer het nog leuk is en wanneer niet meer. Begrijp je dat?”, vroeg ik. Hij knikte.
Als het niet fijn voelt
“Ik weet van mezelf dat als er iets gebeurt en het voelt niet fijn in mijn buik, dat ik dan beter weg kan gaan. Als ik toch blijf, kan ik dingen doen die niet handig zijn omdat ik dan niet meer rustig kan nadenken. En dat maakt het allemaal nog erger. Dus voelt het niet goed? Wegwezen!”, legde ik uit. “Tenminste, zo werkt dat bij mij, maar dat kan voor jou anders zijn”, vervolgde ik. “Begrijp me goed, ik wil best met zijn moeder gaan praten, maar jij moet leren waar jouw grens ligt en wat je dan kunt doen”, legde ik hem uit.
Goedemorgen
De volgende ochtend, half 8. Een fikse ruzie tussen de heren naast mijn bed… ik kan je vertellen, er zijn relaxtere manieren om je dag te beginnen. Ik besluit het even af te wachten en trek het dekbed nog wat verder over mijn hoofd, maar het wordt er niet minder op. “Jij bent verslaafd aan je DS”. “En jij hebt een dikke varkenskop met spijkers erin”. “Jij bent zo dom” en “Jij…”. Tja, broers… herken je dat? Ik houd me slapende onder de dekens en luister hoe de ruzie tussen de heren zich verder ontwikkelt. “Als je dát doet hè, als je dát doet, dan doe ik je wat”, roept de jongste. Ik begrijp dat de oudste de elektrische vliegenmepper erbij heeft gepakt en ermee dreigt. Ik heb tot zover niet ingegrepen, maar nu is het tijd voor actie.
De oplossing zit in jullie zelf
Ik draai me om en zeg: “Luister, gisteren werd me gezegd dat ik nooit iets doe en dat ik jullie alleen maar napraat. Ik heb toen uitgelegd dat ik best zou kunnen gaan praten met al die ouders van kinderen die jullie pesten of jullie pijn doen, maar dat dat uiteindelijk niet veel oplost. Jullie zullen zelf moeten leren wanneer het nog leuk is en wanneer het niet meer leuk is. Waar ligt voor jou die grens en wat voel je dan in je lichaam? Pas wanneer je dát gevoel kent, weet je dat je tot actie over moet gaan. Ontdek dan wat voor jou werkt, wat je in vervelende situaties kan doen om het weer fijn te krijgen. Die oplossing zit in jezelf, niet in mij of in papa of in wie dan ook. En daarom doe ik nu niets en haal ik jullie niet uit elkaar. Het helpt niet als ik het voor jullie oplos. Los het maar samen op, ik ben benieuwd.”.
Indalen
Ik draai me weer om in mijn bed en wacht af. Er gebeurt helemaal niets, het is alsof de tijd stilstaat, niemand zegt iets. Misschien moet mijn boodschap even indalen. Dan hoor ik ze samen zwijgend de caravan uit lopen. Ik ben verbaasd. Zouden ze het begrijpen? Zo rustig als het nu is, daar moet ik even van profiteren. Ben benieuwd hoe lang deze staakt-het-vuren duurt. Maar voorlopig neem ik het er even van. Slaap lekker!
