De boze buien van je kind
Toen wij het voorstel kregen van onze twee zoons, hoorden we dat de oudste moeite had met mannen. Hij accepteerde ze niet, reageerde boos op ze, kortom hij was een echt moederskind. Met deze informatie in het achterhoofd, gaven we hem uiteraard alle tijd om aan ons te wennen. We zagen al snel dat hij inderdaad voorkeur had voor mij, zijn nieuwe moeder, maar hechtte zich ook aan Erwin, zijn nieuwe vader. En nog steeds, als we beiden in de buurt zijn, zal hij doorgaans iets sneller voor mij kiezen. Ben ik niet aanwezig en is hij alleen met zijn vader, dan is er geen probleem en wendt hij zich tot hem. Alleen op momenten van een boze bui, lijkt het alsof bij hem een oude wond wordt opengehaald. Hij accepteert dan niks van zijn vader en maakt dat héél duidelijk. En dat is pijnlijk voor Erwin, maar het is ook heel moeilijk voor hemzelf. Die spagaat waar hij dan in zit. Aan de ene kant een commitment voelen, omdat hij in het hier en nu van zijn vader houdt en aan de andere kant de onbegrijpelijke irritatie en frustratie jegens hem.
Waar komt de boze bui vandaan?
Wat is dat toch, dat hij op zulke momenten zich zo afzet tegen zijn vader? Voor zover onze informatie reikt, is het de keuze van hun biologische vader geweest om de jongens ter adoptie af te staan. De moeder heeft niet veel inbreng gehad en het lijkt alsof hij dit onbewust ook meegekregen heeft. Zijn vader is de schuldige, door hem moest hij weg. Nogmaals dat is onze interpretatie gebaseerd op de informatie die ons ten gehore is gekomen als reden van afstand en de reactie van onze zoon bij zowel Erwin als binnen het pleeggezin waar hij nog even heeft gezeten. Dat gevoel zit heel diep en het komt als frustratie op zulke momenten naar boven. Na een boze bui, waarbij hij dus zijn vader de lelijkste dingen heeft toegewenst, ligt hij huilend in zijn bed en kijkt mij aan. “Het is allemaal mijn schuld”, zegt hij verdrietig en boos op zichzelf. “Dat je zo boos bent?”, vraag ik. “Ja, ik ben een rotkind”, snikt hij. Als ik vraag of hij iets kan doen aan de boze buien, antwoordt hij ontkennend. Ik leg hem uit dat ze ergens vandaan komen en dat niemand er iets aan kan doen, hij niet, wij niet, niemand niet.
Maar hoe nu?
Ik besluit een proefballonnetje op te laten. (TIP!: suggereer een oorzaak en wacht af welke reactie volgt). Als ik de situatie schets hoe hij misschien als heel klein jongetje weg moest bij zijn moeder, terwijl hij dat helemaal niet wilde, luistert hij stilletjes naar mijn verhaal. Nog voor ik verder kan gaan, zie ik de spanning in hem opbouwen en nog geen tel later komt ie, de boze bui. In één klap is er die woede. Hij schreeuwt het eruit dat hij zijn vader haat, dat hij niet hier wilde wonen maar in zijn eigen land, dat hij daar hoort en niet hier. Ik wrijf over zijn rug heen en zeg niets. De woede mag eruit, de boze bui mag er zijn en na een tijdje zo samen stil te zijn, vraag ik: “Zie je dat jouw papa in Haïti een andere papa is dan papa Erwin? Dat was toen en dit is nu” (TIP!: creëer afstand door deze zaken te splitsen). Hij knikt. Zijn verstand begrijpt het wel, maar zijn gevoel kan er op zulke moeilijke momenten nog niet veel mee.
Over een paar dagen gaan we voor het eerst met z’n vieren naar hun geboorteland en gaan we hun biologische ouders ontmoeten. De voorbereidingen, zowel praktisch als mentaal, nemen steeds meer vorm aan. De boze buien komen vaker en het lontje is korter. Eén ding wat wij geleerd hebben is dat alle onderwerpen, hoe moeilijk ook, met kinderen bespreekbaar zijn, mits het op hun niveau is. Daarom waag ik de sprong en gooi het onderwerp open. Ik kijk hem aan en vraag hem of hij zijn biologische vader straks de vraag voor wil leggen waarom hij weg moest. Hij knikt. Hoe moeilijk en confronterend het onderwerp ook zal zijn voor alle partijen, dit lijkt wel de essentie te zijn van zijn boosheid. En hoe hard of wrang, eerlijk of oneerlijk het antwoord ook zal zijn, het is belangrijk voor hem om daar antwoord op te krijgen. Misschien kan dan het proces van acceptatie gaan beginnen of mogen er nieuwe lagen loskomen. We gaan het zien wat de volgende stap mag zijn. De boze bui heeft in ieder geval iets in beweging gezet.
