De boze buien van je kind
Afgelopen jaren hebben we diverse triggers voor boze buien voorbij zien komen in ons gezin. Misschien wel de hardnekkigste trigger is het niet kunnen dealen met een Nee. Bij het horen van een NEE vatte het korte lontje direct vlam.
Vragen die hij stelde waar wij negatief op antwoordden, vormden regelmatig de aanleiding voor een woede-uitbarsting. Herken je dat? Mam, kun je mijn vlees snijden? Mam, kun je me wassen? Mam, kun je mijn skates aan doen? Mam, kun je mijn deken goed doen? Mam, mag ik op de I-pad? Mam, kun je even komen? Mam, mag ik….? Hoe meegaand mam ook is, het komt wel eens voor dat ze andere dingen aan haar hoofd heeft, niet in de gelegenheid is of gewoon even geen zin heeft. En dan komt ie, de boze bui… Hij kondigt zich niet of nauwelijks aan, hij is in één keer in alle hevigheid aanwezig. BOEM! Deuren dreunen, het glas trilt na, de hond kruipt ineen en verdwijnt naar boven en een lading oorverdovende verwensingen golft door de lucht…
Waar komt de boze bui vandaan?
De trigger voor de boze bui is hier ogenschijnlijk doordat onze zoon moet afwijken van zijn plan. Het moeten incasseren van deze tegenslag bracht frustratie. Hij was nog niet in staat om hier flexibel mee om te gaan. Maar deze redenering is waarschijnlijk te gemakkelijk, te oppervlakkig.
De boze bui is een uiting van een onderliggend probleem en maakt een behoefte duidelijk. Wanneer je daar achter komt, ben je al weer een stap verder. Vaak zijn er al meerdere ergernissen aan vooraf gegaan en is dit de druppel die de emmer deed overlopen.(TIP!: Stel jezelf eens de vraag wat er vóór de boze bui allemaal speelde en wat daar achter zou kunnen zitten).
Wat waarschijnlijk écht eronder schuil gaat bij onze zoon, is de onmacht die hij voelde in zijn beginjaren. Het feit dat hij geen stem had in de beslissing om afgestaan te worden toen anderen besloten dat het beter was om moeders warmte en veiligheid, het gezin, het huis en het land te verlaten. Dat is waarschijnlijk de ware trigger die ook nu weer oplaait. Niet raar natuurlijk, want hoe eng is het om te bedenken dat je zelf opeens onaangekondigd door een paar grote vingers opgepakt wordt als een playmobil poppetje en vervolgens op een totaal vreemde plek op de aardbol neergezet wordt, zonder dat je daar iets over te zeggen hebt. Sterker nog: zonder dat je überhaupt erover ingelicht wordt of jou iets gevraagd wordt. Te klein om te beseffen, te bang om te iets doen, te verlamd om duidelijk te maken hoe je je voelt. In een vreemd huis, vreemde mensen om je heen, andere geuren, kleuren en smaken. Een taal die nergens op lijkt, ogen die je aanstaren. Is het dan raar dat je nu protesteert, dat je nu je stem kan laten horen om jezelf dit keer te behoeden voor die nare herhaling? Nee, dat is niet raar, zeker niet.
Maar hoe nu?
Voor ons, als ouders, is het wel lastig, want het gedrag kan heel negatief zijn. De valkuil is (hoe menselijk!) om daarop te reageren vanuit de defensie of tegenaanval. Het is de kunst te ontdekken wat jouw kind nu nodig heeft, waar het indirect zo hard om schreeuwt. De onderliggende behoefte is vaak grip willen krijgen op de situatie, op je eigen leven en op de toekomst. Kortom: autonomie. Wat wij ook geleerd hebben de afgelopen jaren is dat er ruimte voor de boze bui mag zijn. De boosheid mag er zijn, de emotie mag geuit worden. Ingehouden emotie gaat namelijk vreten van binnen, in je hart, in je lichaam en dat wordt een zwakke plek. Dus die boosheid mag eruit. Daarnaast hebben wij tevens ervaren dat wat vandaag werkt morgen totaal averechts kan werken, wat dus inhoudt dat onze rugzak Tools & Trucs goed gevuld moet zijn. Bovendien is het handig als je leert beter in te schatten en af te stemmen.
Eén van de dingen die af en toe goed werkt, is om samen met je kind flink de boze bui eruit te schreeuwen. (Tip!: Ga mee in de emotie en moedig het uiten van de emotie aan). Samen de boosheid eruit knallen lucht op en schept een band. Dat herinnert mij aan de allereerste keer dat ik deze strategie toepaste. Al skatend kreeg onze zoon ruzie met het buurjongetje dat mee ging op de fiets. Ik zag zijn boosheid toenemen en ik begon hem aan te moedigen: “Ja, goed zo, gooi het er maar uit, zeg het maar harder en harder. Laat al die boze woorden maar gaan!”. Bóós dat hij was en zonder dat hij het merkte begon hij steeds harder te skaten en te schreeuwen… Na een minuut of drie minderde hij vaart en liet zijn tranen over zijn wangen lopen. Hij was doodmoe. Hij keek me aan en begon door de tranen heen te glimlachen en ik deed mee. Samen kregen we een lachbui. De boosheid was eruit en de spanning uit zijn lijf. De boze bui was de das om gedaan!
